การเดินจงกรม

การเดินจงกรมคือความตั้งใจในการเดินไปและกลับในจังหวะต่าง ๆ ตามระยะทางที่กำหนดไว้
 โดยการเดินเป็นระยะหรือเป็นจังหวะ รวมแล้วมี 6 ระยะ มี ดังนี้

จงกรม 1 ระยะ "ซ้ายย่างหนอ - ขวาย่างหนอ"

จงกรม 2 ระยะ  "ยกหนอ - เหยียบหนอ"

จงกรม 3 ระยะ  "ยกหนอ - ย่างหนอ - เหยียบหนอ"

จงกรม 4 ระยะ   "ยกส้นหนอ - ยกหนอ - ย่างหนอ - เหยียบหนอ"

จงกรม 5 ระยะ  "ยกส้นหนอ - ยกหนอ - ย่างหนอ - ลงหนอ - ถูกหนอ"                                                                                                                         

จงกรม 6 ระยะ   "ยกส้นหนอ - ยกหนอ - ย่างหนอ - ลงหนอ - ถูกหนอ – กดหนอ"

         ในการฝึกนั้นให้ฝึกไปทีละขั้น มิใช่ว่าเดินทุกระยะตั้งแต่ 1 ถึง 6 ระยะในคราวเดียวกัน หากแต่เริ่มฝึกจาก 1 ระยะก่อน คือ เดินอย่างช้า ๆ เป็นขั้น ๆ ไปตามวิธีเดินจงกลม จะก้าวเท้าซ้ายหรือเท้าขวาก่อนก็ได้ ตั้งสติกำหนดในใจตามไปพร้อมกับก้าวเท้าให้เป็นปัจจุบัน

          
 ต่อไปจะเป็นการสาธิตการเดินจงกรมระยะที่6  คำบริกรรมก็คือ ยกส้นหนอ ยกหนอ ย่างหนอ ลงหนอ ถูกหนอ และกดหนอ

ยืนหนอ ยืนหนอ  ยืนหนอ   อยากเดินหนอ  อยากเดินหนอ  อยากเดินหนอ .... ยกส้นหนอ.... ยกหนอ.... ย่างหนอ.... ลงหนอ.... ถูกหนอ.... กดหนอ .... (วนจนหมดระยะการเดิน)

             เมื่อจงกรมจนสุดทางด้านหนึ่งแล้ว หยุดยืนให้กำหนดในใจว่ายืนหนอ ยืนหนอ ยืนหนอ อยากกลับหนอ  อยากกลับหนอ  อยากกลับหนอ กลับหนอ กลับหนอ กลับหนอ กลับหนอ กลับหนอ กลับหนอ....

              นี้คือการเดินจงกรมในระยะที่6 ซึ่งเป็นการฝึกหัดปฏิบัติตามหลักสติปัฏฐานที่สามารถทำได้ด้วยตนเอง